Pamięć i fotografia w „Pamięci i Sprawiedliwości”

Najnowszy numer „Pamięci i Sprawiedliwości” (2 (22)/2013 r.) poświęcony jest pamięci społecznej i polityce historycznej. Wśród siedmiu tekstów bloku głównego poruszających tę tematykę znalazł się także mój artykuł „Lieux de mémoire”, ikony, fotografie. Wpływ obrazów fotograficznych na pamięć zbiorową w Polsce. Rekonesans.

Rola fotografii w procesie kształtowania pamięci zbiorowej Polaków pozostaje słabo rozpoznana. Brak szczegółowych studiów nad tym zagadnieniem, a dostępne badania (więcej…)

Czarny wrzesień 1939

Wrzesień w Polsce to w świadomości zbiorowej ciągle miesiąc, w którym wybuchła II wojna światowa. Zbitka słowna „polski wrzesień” kojarzy się jednoznacznie; „kampania wrześniowa” również – w każdym wypadku chodzi o wojnę obronną 1939 r. Warto zwrócić uwagę na wizualne odpowiedniki tych terminów. W polskiej kulturze funkcjonuje kilka fotografii o statusie ikonicznym, które symbolizują napaść Niemiec na Polskę i wybuch II (więcej…)

Stolica na tysiącach zdjęć – konkurs „GW” i NAC

„Gazeta Stołeczna”, warszawski dodatek do „Gazety Wyborczej”, i Narodowe Archiwum Cyfrowe wpadły na świetny pomysł. W numerze z 8 marca 2013 r. ogłosiły konkurs zaanonsowany na pierwszej stronie tytułem „Stolica na tysiącach zdjęć. Oglądaj, wybieraj, pisz”. Spośród zdjęć dostępnych na stronie NAC audiovis.nac.gov.pl należy wybrać fotografię zrobioną w Warszawie i opisać wspomnienie, które się z nią wiąże, wywołane przez nią skojarzenie (więcej…)

Julien Bryan i Eddie Adams w „Pamięci.pl”

W „Pamięci.pl” (nr 2(11)/2013) ukazały się dwa teksty poświęcone fotografii. Konrad Wiesław Ślusarski w artykule „Miasto ruin wraca do życia” zaprezentował zdjęcia Juliena Bryana, jednak nie te najbardziej znane, zrobione w czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 r., lecz fotografie wykonane w 1946 r., w trakcie pierwszej powojennej wizyty w zniszczonej Polsce. Te obrazy są niemal nieznane. Dotychczas ich fragmentaryczną prezentację (więcej…)

Ostatnie spojrzenie

W „Gazecie Wyborczej” (nr 52 z 2-3 marca 2013 r.) ukazał się wywiad Beaty Maciejewskiej z Tomaszem Kiznym zatytułowany „750 tysięcy strzałów w tył głowy”. We wtorek 5 marca w Centrum Artystycznym Fabryka Trzciny w Warszawie zostanie otwarta przygotowana przez niego wystawa „Wielki Terror 1937-1938”. Jednocześnie do księgarń trafia album pod tym samym tytułem. Projekt przywołuje pamięć ofiar stalinowskiego terroru. W (więcej…)

Ilona Szwarc i Adam Mazur w „Wysokich Obcasach”

W „Wysokich Obcasach” (nr 9 z 2 marca 2013 r.), dodatku do „Gazety Wyborczej”, znalazło się kilka materiałów związanych z fotografią.

„Na obraz i podobieństwo” to wywiad Katarzyny Świeżak z Iloną Szwarc, laureatką ostatniej edycji World Press Photo. Jedno z jej zdjęć z cyklu „American Girls” zajęło w konkursie trzecie miejsce w kategorii portretu. American Girl to marka bardzo popularnych w Stanach (więcej…)

Do rzeczy o Julienie Bryanie

W tygodniku „Do Rzeczy” (nr 5, 25 lutego-3 marca 2013 r.) ukazał się wywiad Moniki Rogozińskiej z Eugeniuszem Starkim, poświęcony amerykańskiemu fotografowi Julienowi Bryanowi. Tytuł „Człowiek, który wygrał wojnę z Hitlerem” i nadtytuł „Odwaga i poświęcenie jednego człowieka wpłynęły na losy II wojny światowej” mówią nie tylko o zasługach bohatera tekstu, ale przede wszystkim o rewerencji, jaką darzy go Starki.

Julien Bryan (więcej…)

Grom z ciemnego nieba

Jak grom z jasnego nieba spadła na świat wiadomość o abdykacji papieża Benedykta XVI. 11 lutego papież ogłosił ustąpienie z urzędu i poinformował, że zakończy pontyfikat 28 lutego o godz. 20. Powodem tej decyzji były, według jego słów, brak sił i zaawansowany wiek.

Słowa o ustąpieniu zostały wypowiedziane po łacinie w czasie konsystorza przed godziną dwunastą. Decyzja papieża była zaskoczeniem dla kardynałów (więcej…)

Prawda sformatowana do małego formatu

W „Dużym Formacie” (nr 6 z 7 lutego 2013 r.), dodatku do „Gazety Wyborczej”, ukazał się reportaż Adama Szarego Dlaczego mi smutno, ekscelencjo, czyli pięć powodów, żeby zrzucić sutannę , i jeden, żeby tego nie robić. Treści łatwo domyślić się bez czytania. Ton artykułu dobrze oddaje fragment: „Księża nienawidzą się także między sobą. W »przeksiężonej« archidiecezji tarnowskiej wielka radość, gdy któryś (więcej…)

Fotoreporterzy szczecińskiego Grudnia ’70

W stałej rubryce „Stopklatka” Biuletynu IPN „Pamięć.pl” (nr 9/2102) w artykule Szczecińscy fotoreporterzy niewypowiedzianej wojny Paweł Miedziński przedstawił sylwetki autorów zdjęć dokumentujących wydarzenia Grudnia 1970 r. w Szczecinie oraz nakreślił okoliczności ich wykonania.

17 grudnia 1970 r. po wiecu robotnicy ówczesnej Stoczni im. Adolfa Warskiego sformowali pochód, który wyruszył w kierunku centrum miasta. Na trasie przemarszu dochodziło do starć z milicją, która (więcej…)