fotoikony - Fototekst
Bezlitosne fotografie: głód w Rosji w latach 1921-1923
12 listopada 2017 | Tomasz Stempowski 2W latach 1921-1923 głód dotknął 25 mln mieszkańców Sowieckiej Rosji, doprowadzając do śmierci około 5 mln z nich. Rozmiar tragedii zmusił bolszewików do szukania pomocy za granicą i wpuszczenia setek obcokrajowców. Dzięki temu Zachód po raz pierwszy od rewolucji zyskał dogodną możliwość przyjrzenia się Sowietom. Bolszewicy natomiast zyskali okazję przełamania izolacji politycznej, do czego starali się wykorzystać humanitarne zaangażowanie zagranicy. Co (więcej…)
Polskie fotoikony w DSH
8 grudnia 2014 | Tomasz Stempowski
W Domu Spotkań z Historią w Warszawie pokazywana jest właśnie wystawa Fotoikony w Polsce. Poszukiwanie / głosowanie. To nowa odsłona ekspozycji prezentowanej przed dwoma laty w Sekcji Eksperymentalnej Miesiąca Fotografii w Krakowie. Zebrano na niej 42 zdjęcia, które, zgodnie z założeniami organizatorów, są najważniejsze dla polskiej historii. Przy czym nie są to tylko fotografie dokumentujące wydarzenia historyczne (m.in. odzyskanie niepodległości, łamanie (więcej…)
Album o zimnej wojnie
7 stycznia 2014 | Tomasz StempowskiImponujący tom – 30 cm wysokości, 24 szerokości, prawie 4 grubości; kilkaset fotografii na 264 stronach; 140 wydarzeń z okresu 48 lat, od konferencji Wielkiej Trójki w Teheranie w 1943 r. do rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 r. Autorzy, Paweł Sasanka i Sławomir Stępień, podjęli się ambitnego zadania – postanowili opowiedzieć skomplikowaną historię powojennej konfrontacji dwóch bloków politycznych od jej początków (więcej…)
Czarny wrzesień 1939
30 września 2013 | Tomasz Stempowski
Wrzesień w Polsce to w świadomości zbiorowej ciągle miesiąc, w którym wybuchła II wojna światowa. Zbitka słowna „polski wrzesień” kojarzy się jednoznacznie; „kampania wrześniowa” również – w każdym wypadku chodzi o wojnę obronną 1939 r. Warto zwrócić uwagę na wizualne odpowiedniki tych terminów. W polskiej kulturze funkcjonuje kilka fotografii o statusie ikonicznym, które symbolizują napaść Niemiec na Polskę i wybuch II (więcej…)
15 sierpnia – Pocałunek na koniec wojny
14 sierpnia 2013 | Tomasz Stempowski
Czy na fotografii można pokazać koniec II wojny światowej? Pierwszą trudnością jest samo ustalenie, kiedy to właściwie było. Wprawdzie chronologię można odtworzyć bez problemów, ale wybór konkretnej daty nie jest oczywisty. Od dwudziestu lat dla Polaków wojna skończyła się 8 maja 1945 r., w dniu, w którym Niemcy podpisały w Berlinie akt kapitulacji. W PRL oficjalnie był to 9 maja, bowiem (więcej…)
Julien Bryan i Eddie Adams w „Pamięci.pl”
5 marca 2013 | Tomasz Stempowski
W „Pamięci.pl” (nr 2(11)/2013) ukazały się dwa teksty poświęcone fotografii. Konrad Wiesław Ślusarski w artykule „Miasto ruin wraca do życia” zaprezentował zdjęcia Juliena Bryana, jednak nie te najbardziej znane, zrobione w czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 r., lecz fotografie wykonane w 1946 r., w trakcie pierwszej powojennej wizyty w zniszczonej Polsce. Te obrazy są niemal nieznane. Dotychczas ich fragmentaryczną prezentację (więcej…)
Iconic Photos
21 grudnia 2012 | Tomasz StempowskiIkony fotograficzne, fotoikony, fotografie ikoniczne – wszystkie te terminy (i nie tylko te) oznaczają takie zdjęcia, których w zasadzie nie trzeba już oglądać. Po prostu się je zna, tkwią gdzieś pod powiekami i wystarczy wymienić ich tytuł czy krótko je opisać, by je wywołać. Są tak znane, że stały się znakiem jakichś wydarzeń czy zjawisk, wręcz je zastępują. W rzeczywistości takich (więcej…)
Ikony września
1 grudnia 2012 | Tomasz Stempowski
Są wydarzenia, które trwają w świadomości społecznej w postaci obrazów. Wojna domowa w Hiszpanii to upadający żołnierz ze zdjęcia Roberta Capy. Koniec drugiej wojny światowej to zatknięcie sowieckiego sztandaru na Reichstagu, uwiecznione przez Jewgienija Chałdeja. Wojnę amerykańsko-japońską symbolizują marines ze sztandarem na Iwō-jimie z fotografii Joe Rosenthala. Wojna wietnamska kojarzy się od razu z poparzoną napalmem dziewięcioletnią Kim Phuc ze zdjęcia (więcej…)
Prezydent Obama na wojnie
29 listopada 2012 | Tomasz StempowskiFotografia znana pod tytułem „Pokój dowodzenia” (The Situation Room) na pierwszy rzut oka jest mało dramatyczna, a jednak doczekała się wielu medialnych komentarzy i osobnego hasła w Wikipedii. Zrobił ją 1 maja 2011 roku o godzinie 16.05 oficjalny fotograf Białego Domu Pete Souza. Została opublikowana na oficjalnym profilu administracji Baraka Obamy w serwisie internetowym Flick (pod sygnaturą P050111PS-0210). Towarzyszy jej podpis:
Prezydent (więcej…)