„Bitwa o Monte Cassino” – najdłuższy polski fotoreportaż

Trzytomowa Bitwa o Monte Cassino Melchiora Wańkowicza, wydana w latach 1945-1947 we Włoszech przez Wydawnictwo Oddziału Kultury i Prasy 2 Polskiego Korpusu[1], to prawdopodobnie najobficiej ilustrowany reportaż w literaturze polskiej. Znalazło się w nim aż 1968 ilustracji, w tym 927 fotografii, 589 zdjęć portretowych uczestników walk, 21 fotomontaży, 12 zdjęć lotniczych i 2 panoramy fotograficzne[2]. W Polsce książka postrzegana była – i chyba nadal jest – jako tekst (więcej…)

Album rodzinny miasta

Świąteczne powroty w rodzinne strony przynoszą czasami ciekawe odkrycia. Taką niespodzianką była dla mnie książka Kutno – miejsca i ludzie. Obrazy zachowane w pamięci mieszkańców – swego rodzaju album rodzinny miasta. W publikacji zebrano kilkaset fotografii, które kutnianie przekazali w odpowiedzi na apel Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. W konkursie Tabliczka dla Ciebie właściciele domów jednorodzinnych mogli w zamian za zdjęcia otrzymać nową (więcej…)

Dzień z życia Związku Sowieckiego

Jak na fotografiach pokazać życie kraju? W 1974 r. tygodnik Life wysłał stu fotografów, żeby w ciągu jednego dnia zrobili zdjęcia w różnych zakątkach Ameryki. Efekty ich pracy ukazały się w specjalnym wydaniu magazynu, zatytułowanym: One Day in the Life of America (Jeden dzień z życia Ameryki). Trzy lata później Rick Smolan, który brał udział w projekcie Life’a, postanowił w podobny sposób (więcej…)

Sprawa dla Wallandera

Pisząc Grząskie piaski Henning Mankell wiedział, że umiera. Zamiast obmyślać kolejną kryminalną szaradę dla Kurta Wallandera, odszukał w pamięci rzeczy, które były dla niego ważne. Niewielki rozdział poświęcił fotografiom.

Uchwycono na nich momenty, które – podobnie jak sny – mówią jakąś prawdę o mnie, choć wcale mnie na nich nie ma. Niektórych zdjęć na pewno nie zapomnę do końca życia. Te czarno-białe (więcej…)

Poziom na dwa łamy

Sądząc po rozbudowanym tytule: Poziom na dwa łamy. Śląska fotografia prasowa w „Trybunie Robotniczej” i „Dzienniku Zachodnim” 1960-1989, przypuszczałem, że książka Arkadiusza Goli będzie pełną suchych faktów naukową monografią. Jednak nie znalazłem w niej kolumn cyfr, tabelek, i statystyk. Autor oparł swoją opowieść na zebranych przez siebie relacjach. Bardzo rzadko odwołuje się do dokumentów. Wadą takiego podejścia jest nieścisłość. Autor przyznaje, (więcej…)

Polskie drogi przez Szwajcarię

3 września o godz. 15.30 w Muzeum Polskim na zamku w Rapperswilu odbył się wernisaż wystawy Polskie drogi przez Szwajcarię. Losy żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych 1940-1945 na fotografiach ze zbiorów Muzeum Polskiego w Rapperswilu / Auf Polenwegen durch die Schweiz. Die Schicksalsjahre 1940-1945 im Leben der Soldaten der 2. Schützendivision, dargestellt in den Fotografien aus den Beständen des Polenmuseums in (więcej…)

Helmy Spethmann – fotografka warszawskiego getta

Większość fotografii warszawskiego getta została zrobiona przez niemieckich żołnierzy lub policjantów, bądź to służbowo – do oficjalnych raportów lub dla celów propagandowych – bądź jako prywatna pamiątka. Tylko oni mogli wejść do zamkniętej dzielnicy żydowskiej z aparatem fotograficznym. Niewiele jest wyjątków od tej reguły.

Trochę zdjęć zrobił w 1942 roku szofer szwajcarskiej misji lekarskiej Franz Blättler, który część z nich opublikował w wydanej (więcej…)

„Gułag” Tomasza Kiznego

Wreszcie, z piętnastoletnim opóźnieniem, ukazało się polskie wydanie albumu „Gułag”, opracowanego przez Tomasza Kiznego przy współpracy Dominique Roynette. Książkę opublikowano dotychczas w siedmiu językach. Polacy, którzy z racji swojej historii powinni być tematem szczególnie zainteresowani, dostają ją dopiero w tym roku, po m.in. Hiszpanach.

„Gułag” jest jednym z najważniejszych albumów fotograficznych dotyczących historii Związku Sowieckiego, jakie kiedykolwiek wydano. Publikacji takich ukazało się (więcej…)

Fotograficzne wspomnienia Roba Kroesa

Mówi się czasami o fotograficznej pamięci. Ponoć ci, którzy zostali nią obdarzeni, zapamiętują przeszłość w najdrobniejszych szczegółach. Nie wiem, ilu ludzi ją ma, ale na pewno nie wszyscy. A jednak fotografie wywierają wpływ na sposób, w jaki pamiętamy. I właśnie o tym jest książka Roba Kroesa Photographic Memories: Private Pictures, Public Images, and American History.

Autor jest emerytowanym profesorem Studiów Amerykańskich Uniwersytetu (więcej…)

„Kora” Georges’a Didi-Hubermana

Problem obrazów znajduje się w samym sercu tego wielkiego zaburzenia czasu, naszego „niepokoju w kulturze”. Należałoby umieć widzieć w obrazach to, z czego ocalały. Po to, by historia, uwolniona od czystej przeszłości (tego absolutu, tej abstrakcji), pomogła nam „otworzyć” teraźniejszość czasu. Ostatni akapit głośniej książki Georges’a Didi-Hubermana Obrazy mimo wszystko nie pozostawiał wątpliwości, że jej autor będzie do tego tematu wracał.

W (więcej…)